Ly hôn khi chưa đăng ký kết hôn: Có được tòa án thụ lý không?
Trong thực tế, nhiều cặp đôi sống chung như vợ chồng nhưng chưa đăng ký kết hôn. Khi mâu thuẫn xảy ra, họ muốn “ly hôn” để chấm dứt mối quan hệ. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: “Ly hôn chưa đăng ký kết hôn có được tòa án thụ lý hay không?” Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, căn cứ xử lý của tòa án và hướng giải quyết đúng quy trình khi rơi vào trường hợp tương tự.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng tại Hà Nội hỗ trợ thủ tục pháp lý chuyên nghiệp, đúng quy định
⚖️ 1. Căn cứ pháp lý về ly hôn chưa đăng ký kết hôn
Theo quy định tại Điều 9 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc kết hôn chỉ được công nhận khi được đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền:
📜 “Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của pháp luật; việc kết hôn không được đăng ký thì không có giá trị pháp lý.”
Như vậy, chỉ khi đã đăng ký kết hôn hợp pháp, mối quan hệ vợ chồng mới được pháp luật công nhận. Do đó, nếu chưa đăng ký kết hôn, thì pháp luật không coi đó là hôn nhân hợp pháp, và tòa án sẽ không thụ lý vụ án ly hôn theo thủ tục thông thường.
📚 2. Tòa án xử lý thế nào khi hai người chưa đăng ký kết hôn?
🔹 2.1. Không công nhận quan hệ vợ chồng
Căn cứ khoản 1 Điều 14 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:
📖 “Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định mà chung sống với nhau như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng.”
👉 Nghĩa là: Tòa án không giải quyết ly hôn, mà ra quyết định “không công nhận quan hệ vợ chồng”. Hai bên không phải “ly hôn” theo nghĩa pháp lý, bởi về mặt pháp luật, họ chưa từng là vợ chồng.
🔹 2.2. Giải quyết quyền lợi về con chung, tài sản chung
Mặc dù không công nhận là vợ chồng, tòa án vẫn xem xét và giải quyết:
👶 Về con chung: Căn cứ Điều 15 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, quyền và nghĩa vụ của cha mẹ với con được giải quyết như trường hợp cha mẹ có hôn nhân hợp pháp.
💰 Về tài sản chung: Nếu có tranh chấp, sẽ giải quyết theo quy định của Bộ luật Dân sự (về sở hữu chung, tài sản góp vốn, công sức đóng góp…).
🧾 3. Ví dụ minh họa thực tế về trường hợp ly hôn chưa đăng ký kết hôn
Ví dụ: Chị A và anh B sống chung từ năm 2019, có một con chung sinh năm 2021 nhưng chưa đăng ký kết hôn. Đến năm 2024, do mâu thuẫn, chị A nộp đơn ly hôn tại Tòa án nhân dân quận X.
👉 Kết quả: Tòa án không thụ lý vụ án ly hôn mà ra quyết định không công nhận quan hệ vợ chồng giữa chị A và anh B. Tuy nhiên, tòa giải quyết quyền nuôi con và cấp dưỡng cho con theo quy định pháp luật.
🕊️ 4. Hướng dẫn xử lý khi ly hôn chưa đăng ký kết hôn
🔹 Trường hợp 1: Hai người chưa đăng ký kết hôn
➡️ Không cần “ly hôn” mà chỉ cần:
Làm đơn yêu cầu Tòa án không công nhận quan hệ vợ chồng (nếu có tranh chấp về con hoặc tài sản);
Nếu không tranh chấp, hai bên tự thỏa thuận chấm dứt quan hệ.
🔹 Trường hợp 2: Muốn đăng ký kết hôn rồi mới ly hôn
Nếu hai người có đủ điều kiện, có thể đăng ký kết hôn hợp pháp trước, sau đó làm thủ tục ly hôn theo quy định. Tuy nhiên, điều này chỉ nên thực hiện nếu cả hai cùng đồng thuận.
>>> Xem thêm: Quy trình thực hiệnthủ tục công chứng nhanh chóng, đảm bảo đúng pháp luật
💡 5. Lưu ý quan trọng khi ly hôn chưa đăng ký kết hôn
✅ Tòa án không công nhận quan hệ vợ chồng nếu chưa đăng ký. ✅ Con chung vẫn được bảo vệ quyền lợi đầy đủ. ✅ Tranh chấp tài sản giải quyết theo quy định dân sự, không phải chia tài sản như ly hôn. ✅ Nếu một bên bị lừa dối hoặc bị ngăn cản đăng ký kết hôn, có thể yêu cầu xử lý hành vi vi phạm hành chính hoặc hình sự (nếu có yếu tố ép buộc, tảo hôn…).
>>> Xem thêm: Ai là người có quyền yêu cầu phân chia tài sản khi ly hôn? Tìm hiểu ngay quy định của pháp luật hiện hành
Kết luận: Ly hôn chưa đăng ký kết hôn có được thụ lý không?
Tóm lại, ly hôn chưa đăng ký kết hôn thì tòa án không thụ lý vụ án ly hôn. Thay vào đó, tòa án chỉ xem xét không công nhận quan hệ vợ chồng, đồng thời giải quyết quyền lợi con chung và tài sản chung theo pháp luật dân sự.Việc đăng ký kết hôn hợp pháp là điều kiện bắt buộc để pháp luật bảo vệ quyền và nghĩa vụ của vợ chồng trong mọi trường hợp, kể cả khi ly hôn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
