Khi bị áp dụng kỷ luật lao động sai, người lao động không chỉ chịu thiệt hại về uy tín và thu nhập mà còn có nguy cơ mất việc một cách bất công. Thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp xử lý kỷ luật theo cảm tính, không lập biên bản, không thông báo trước hoặc áp dụng hình thức không có trong nội quy lao động. Những sai sót này đều có thể khiến quyết định kỷ luật vô hiệu theo pháp luật. Bài viết dưới đây phân tích căn cứ pháp lý, nhận diện các hành vi trái luật và hướng dẫn cách người lao động bảo vệ quyền lợi.
>>> Xem thêm: Các trường hợp đặc biệt phải xác minh thêm tại văn phòng công chứng
1. Khi nào việc xử lý kỷ luật bị coi là sai hình thức?

Theo “Điều 122 Bộ luật Lao động 2019”, kỷ luật lao động chỉ hợp pháp khi doanh nghiệp tuân thủ đầy đủ nguyên tắc, trình tự và hình thức theo luật định. Việc xử lý được coi là sai hình thức nếu rơi vào một trong các trường hợp:
1.1. Áp dụng hình thức kỷ luật không được luật cho phép
Bộ luật Lao động 2019 chỉ công nhận 4 hình thức:
-
Khiển trách;
-
Kéo dài thời hạn nâng lương;
-
Cách chức;
-
Sa thải.
Nếu doanh nghiệp đặt ra hình thức khác như “phạt tiền”, “trừ lương”, “cảnh cáo nội bộ”, “đình chỉ vô thời hạn”… thì đều bị coi là kỷ luật lao động sai.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết từng bước thủ tục công chứng mua bán nhà
1.2. Người lao động đang trong thời gian không được phép xử lý kỷ luật
Theo “Khoản 4 Điều 122 Bộ luật Lao động 2019”, cấm xử lý kỷ luật với người đang:
-
Nghỉ thai sản;
-
Nghỉ ốm đau, điều dưỡng;
-
Mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi;
-
Bị tạm giữ, tạm giam;
-
Chờ kết quả điều tra vi phạm.
Nếu vẫn áp dụng kỷ luật, quyết định đương nhiên vô hiệu.
1.3. Không họp xử lý kỷ luật đúng quy trình
Theo “Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP”, cuộc họp phải:
-
Có thông báo trước ít nhất 5 ngày;
-
Có mặt đầy đủ các thành phần (NLĐ, công đoàn, người đại diện…);
-
Lập biên bản và lưu hồ sơ.
Bỏ qua một bước là sai quy trình và kéo theo sai hình thức.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn pháp lý cho người nước ngoài muốn làm Công chứng di chúc tại Việt Nam
2. Hệ quả pháp lý khi doanh nghiệp áp dụng kỷ luật sai
Người lao động có quyền yêu cầu:
-
Hủy quyết định kỷ luật;
-
Khôi phục công việc (nếu bị cách chức/sa thải);
-
Trả đủ tiền lương và các quyền lợi trong thời gian bị ảnh hưởng;
-
Bồi thường thiệt hại nếu có theo “Điều 131 Bộ luật Lao động 2019”.
Doanh nghiệp có thể bị xử phạt theo “Nghị định 12/2022/NĐ-CP”, mức phạt từ 10 – 40 triệu đồng tùy mức độ vi phạm.
>>> Xem thêm: Lưu trữ bản sao văn bản công chứng thừa kế như thế nào? (công chứng thừa kế)
3. Người lao động cần làm gì để phản đối kỷ luật trái luật?

3.1. Thu thập chứng cứ ngay lập tức
Gồm:
-
Email thông báo họp;
-
Biên bản họp;
-
Quyết định kỷ luật;
-
Tin nhắn trao đổi;
-
Nội quy lao động;
-
Hợp đồng lao động.
Đây là căn cứ chứng minh hành vi kỷ luật lao động sai.
>>> Xem thêm: Thời hạn hiệu lực của hợp đồng trong dịch vụ sang tên sổ đỏ
3.2. Gửi khiếu nại lần đầu đến doanh nghiệp
Theo “Luật Khiếu nại 2011”, người lao động gửi:
-
Đơn khiếu nại;
-
Tài liệu chứng minh;
-
Yêu cầu hủy quyết định kỷ luật.
Doanh nghiệp phải giải quyết trong 10 ngày đến 30 ngày.
3.3. Khiếu nại lần hai hoặc yêu cầu hòa giải viên lao động
Nếu công ty không giải quyết, người lao động có quyền:
-
Khiếu nại lên Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội; hoặc
-
Đề nghị Hòa giải viên lao động giải quyết.
3.4. Khởi kiện ra Tòa án nếu không đạt thỏa thuận
Theo “Điều 188 Bộ luật Lao động 2019”, tranh chấp về kỷ luật lao động không bắt buộc hòa giải, người lao động có thể khởi kiện trực tiếp ra Tòa án nhân dân cấp huyện.
4. Một số lưu ý quan trọng để bảo vệ quyền lợi
4.1. Không tự ý bỏ việc dù bị kỷ luật sai
Tự ý nghỉ có thể dẫn đến rủi ro bị sa thải đúng luật.
4.2. Luôn yêu cầu biên bản và tài liệu bằng văn bản
Đây là bằng chứng then chốt tại Tòa.
4.3. Nếu bị sa thải trái luật, hãy yêu cầu bồi thường đầy đủ
Bao gồm:
-
Lương những tháng không được làm việc;
-
BHXH, BHYT;
-
Ít nhất 2 tháng tiền lương theo “Điều 41 Bộ luật Lao động 2019”.
Kết luận
“Kỷ luật lao động sai” là vấn đề phổ biến và người lao động hoàn toàn có quyền yêu cầu hủy bỏ quyết định, bồi thường và khôi phục vị trí làm việc. Việc hiểu đúng quy định pháp luật và nắm rõ các bước khiếu nại sẽ giúp người lao động bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả và hợp pháp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Tòa án giải quyết ly hôn mất bao lâu nếu có tranh chấp con cái?
>>> Quyền thừa kế của vợ/chồng: Đối với tài khoản ngân hàng của người bạn đời
>>> Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng nhượng quyền thương mại
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội tư vấn miễn phí thủ tục công chứng nhà đất
>>> Tra cứu phí công chứng online nhanh chóng, chính xác chỉ trong 1 phút
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com












