Ủy quyền quản lý tài sản thừa kế: Quy định pháp luật và hướng dẫn thực tế
Trong quá trình phân chia di sản, nhiều trường hợp một trong các đồng thừa kế không thể trực tiếp quản lý phần tài sản được thừa hưởng, từ đó phát sinh nhu cầu ủy quyền quản lý tài sản thừa kế. Vậy việc ủy quyền này có hợp pháp? Cần tuân theo những quy định nào? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
>>> Xem thêm:Văn phòng công chứng có phải là nơi đáng tin cậy để hoàn thành thủ tục pháp lý?
1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh việc ủy quyền quản lý tài sản thừa kế
1.1. Bộ luật Dân sự 2015
Điều 562 quy định:
“Hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được ủy quyền có nghĩa vụ thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền.”
Điều 613: Người thừa kế được hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Điều 615: Người thừa kế có quyền thỏa thuận về việc quản lý, sử dụng, định đoạt phần di sản của mình.
Như vậy, việc ủy quyền quản lý tài sản thừa kế là hoàn toàn hợp pháp nếu đáp ứng điều kiện của pháp luật dân sự và được các bên thống nhất.
1.2. Luật Công chứng 2014
Điều 42 quy định về việc lập và công chứng hợp đồng ủy quyền.
1.3. Nghị định 23/2015/NĐ-CP
Cho phép cá nhân được chứng thực chữ ký trong giấy ủy quyền nếu không thuộc diện bắt buộc công chứng.
>>> Xem thêm: Làm sao để sửa đổi nội dung đã ghi trong hợp đồng ủy quyền?
2. Khái niệm và mục đích của ủy quyền quản lý tài sản thừa kế
2.1. Ủy quyền quản lý tài sản thừa kế là gì?
Là việc người thừa kế không trực tiếp quản lý tài sản (đất đai, nhà cửa, tiền bạc, cổ phần, v.v.) mà ủy quyền bằng văn bản cho người khác (thường là người thân hoặc đồng thừa kế) thay mình thực hiện quản lý, bảo quản hoặc khai thác tài sản.
2.2. Mục đích của ủy quyền quản lý tài sản thừa kế
Đảm bảo tài sản không bị hư hỏng, thất lạc
Hỗ trợ quá trình chia thừa kế minh bạch
Giải quyết tình huống người thừa kế ở xa hoặc không có thời gian
3. Các hình thức ủy quyền quản lý tài sản thừa kế
3.1. Giấy ủy quyền có công chứng
Dùng khi tài sản là bất động sản, hoặc tài sản có giá trị lớn. Việc công chứng giúp ràng buộc trách nhiệm pháp lý rõ ràng hơn.
4. Quy trình thực hiện ủy quyền quản lý tài sản thừa kế
4.1. Bước 1: Xác định người có quyền thừa kế
Phải có giấy tờ chứng minh quyền thừa kế như: giấy chứng tử, di chúc (nếu có), sổ hộ khẩu, giấy khai sinh…
4.2. Bước 2: Soạn thảo hợp đồng ủy quyền
Nội dung cần bao gồm:
Họ tên, số CMND/CCCD của các bên
Mô tả tài sản được ủy quyền quản lý
Phạm vi, thời hạn ủy quyền
Trách nhiệm và quyền hạn của bên được ủy quyền
4.3. Bước 3: Công chứng hoặc chứng thực giấy ủy quyền
Tại văn phòng công chứng (nếu liên quan đến đất đai, nhà ở…) hoặc UBND cấp xã/phường nếu là giấy ủy quyền thông thường.
5. Ví dụ minh họa về ủy quyền quản lý tài sản thừa kế
Tình huống thực tế: Sau khi ông A qua đời, để lại một mảnh đất tại TP. HCM. Trong số 3 người con, chị B đang sinh sống tại nước ngoài nên ủy quyền cho em trai là anh C quản lý mảnh đất, chờ đến khi thực hiện thủ tục phân chia thừa kế. Chị B lập giấy ủy quyền có công chứng tại Lãnh sự quán Việt Nam tại nước ngoài và gửi về Việt Nam để thực hiện.
Việc ủy quyền quản lý tài sản thừa kế là giải pháp hữu ích trong nhiều tình huống khi người thừa kế không thể trực tiếp quản lý phần tài sản được thừa hưởng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn pháp lý và tránh tranh chấp, người thừa kế nên lập văn bản rõ ràng, có công chứng nếu cần thiết, và chọn người được ủy quyền uy tín, trách nhiệm.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
