Hợp đồng ở nhờ giả tạo: Khi nào là hợp đồng che giấu giao dịch?

Trong thực tế, nhiều người lập hợp đồng ở nhờ để che giấu các giao dịch khác như mua bán, tặng cho, chuyển nhượng nhà đất nhằm né thuế hoặc tránh nghĩa vụ pháp lý. Đây được gọi là hợp đồng ở nhờ giả tạo. Vậy pháp luật quy định thế nào và khi nào hợp đồng này bị coi là vô hiệu?

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ các loại giấy tờ nào? Tìm hiểu ngay để chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác

1. 📌 Cơ sở pháp lý về hợp đồng ở nhờ giả tạo

Theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015:

“Khi các bên xác lập giao dịch dân sự một cách giả tạo nhằm che giấu một giao dịch dân sự khác thì giao dịch dân sự giả tạo vô hiệu, còn giao dịch dân sự bị che giấu vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp giao dịch đó cũng vô hiệu theo quy định của Bộ luật này.”

👉 Như vậy, hợp đồng ở nhờ giả tạo là hợp đồng được lập ra không nhằm mục đích ở nhờ thật sự, mà để che giấu một giao dịch khác (ví dụ: mua bán, tặng cho nhà đất).

Ngoài ra, liên quan còn có:

Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 – Điều kiện có hiệu lực của hợp đồng.
Điều 123 Bộ luật Dân sự 2015 – Giao dịch vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội thì vô hiệu.

2. ✅ Khi nào hợp đồng ở nhờ bị coi là giả tạo?

2.1. Dấu hiệu của hợp đồng ở nhờ giả tạo

Bên “ở nhờ” thực chất quản lý, sử dụng toàn bộ tài sản như chủ sở hữu.
Có thỏa thuận ngầm về tiền bạc (mua bán nhưng giả danh ở nhờ).
Chủ sở hữu ban đầu không còn quyền kiểm soát thực tế với nhà đất.
Hợp đồng chỉ nhằm tránh thuế, phí hoặc che giấu tài sản.

2.2. Ví dụ minh họa thực tế 💡

Ông A muốn bán căn nhà cho ông B nhưng để né thuế thu nhập cá nhân, hai bên lập hợp đồng ở nhờ. Thực tế, ông B trả toàn bộ tiền mua nhà và sử dụng như chủ sở hữu. Khi tranh chấp xảy ra, tòa án xác định đây là hợp đồng ở nhờ giả tạo để che giấu giao dịch mua bán → hợp đồng ở nhờ vô hiệu, còn giao dịch mua bán sẽ được xem xét hiệu lực riêng.

Xem thêm: Con ngoài giá thú có được yêu cầu cấp dưỡng không?

>>> Xem thêm: Dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí

3. ⚖️ Hậu quả pháp lý của hợp đồng ở nhờ giả tạo

Khi bị Tòa án tuyên là giả tạo, hậu quả pháp lý sẽ là:

Hợp đồng ở nhờ vô hiệu → không phát sinh quyền và nghĩa vụ.
Giao dịch thật sự (bị che giấu) sẽ được công nhận nếu không vi phạm pháp luật.
Các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận (Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015).
Nếu gây thiệt hại cho bên thứ ba ngay tình, bên lập hợp đồng giả tạo phải bồi thường.

4. 📑 Rủi ro khi lập hợp đồng ở nhờ giả tạo

Việc sử dụng hợp đồng ở nhờ giả tạo tiềm ẩn nhiều rủi ro:

⚠️ Có thể bị cơ quan thuế xử lý vì trốn thuế.
⚠️ Khi tranh chấp, tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu, dẫn đến mất quyền lợi.
⚠️ Bên yếu thế (người đứng tên “ở nhờ”) dễ bị thiệt hại nặng nề khi tài sản bị kê biên, tranh chấp.

>>> Xem thêm: Bảng giá dịch vụ công chứng lấy ngay tại Hà Nội

5. 🎯 Cách phòng tránh rủi ro

Nên xác lập hợp đồng đúng bản chất giao dịch (mua bán, tặng cho, thuê).
Nếu lo ngại về thuế, hãy tham khảo các chính sách miễn/giảm thuế hợp pháp thay vì lập hợp đồng giả.
Khi có nhu cầu nhờ đứng tên hoặc cho ở nhờ thật sự, hãy công chứng hợp đồng để tăng tính pháp lý.

Xem thêm:

>>> Người nước ngoài ở nhờ tại Việt Nam: Có cần hợp đồng công chứng?

>>> Công chứng quyền sử dụng đất quy hoạch: trường hợp nào hợp pháp?

🔑 Kết luận

Hợp đồng ở nhờ giả tạo là hợp đồng được lập ra để che giấu một giao dịch khác.
Theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng này vô hiệu và có thể gây nhiều hệ lụy pháp lý.
Để an toàn, các bên nên lập hợp đồng trung thực, đúng bản chất và thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ.

👉 Nếu bạn đang gặp vướng mắc về hợp đồng ở nhờ giả tạo, hãy tham khảo ý kiến của luật sư hoặc công chứng viên để được tư vấn chính xác.

Xem thêm: Tư vấn pháp lý: Khi nào cần thuê luật sư đất đai?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.