Ngoài việc làm giả di chúc, hành vi giả chữ ký trong di chúc nhằm chiếm đoạt di sản đã trở thành một trong những hành vi vi phạm pháp luật phổ biến hiện nay. Liệu người thực hiện giả chữ ký trong di chúc có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không?
Điều 624 Bộ luật Dân sự năm 2015 xác định di chúc như sau:
Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.
Di chúc được xem là văn bản thể hiện ý chí, mong muốn của người lập di chúc, lập ra nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi mình chết, từ đó truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.
Hành vi giả mạo chữ ký trong di chúc, nhằm chiếm đoạt tài sản không thuộc quyền hưởng của mình, là hành vi vi phạm pháp luật. Có những hình phạt áp dụng đối với người thực hiện hành vi này:
Không được hưởng di sản thừa kế: Người giả mạo chữ ký trong di chúc và vi phạm ý chí của người để lại di chúc sẽ không được hưởng di sản trừ trường hợp người lập di chúc biết vẫn cho người này hưởng theo di chúc (điểm d, khoản 1, Điều 621 Bộ luật Dân sự).
Bị phạt hành chính: Trường hợp vi phạm không đạt mức vi phạm pháp luật đủ để bị truy cứu trách nhiệm hình sự, người giả chữ ký trong di chúc có thể bị phạt tiền từ 02 – 03 triệu đồng (điểm c, khoản 1, Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP).
Chịu trách nhiệm hình sự: Nếu hành vi vi phạm của người giả chữ ký trong di chúc đạt đủ mức vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt hình sự theo Điều 174 Bộ luật Hình sự với các khung hình phạt như sau:
Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng – 03 năm: Đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà vẫn tiếp tục vi phạm; gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Phạt tù từ 02 – 07 năm: Phạm tội có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, chiếm đoạt từ 50 – dưới 200 triệu đồng, tái phạm nguy hiểm.
Phạt tù từ 07 – 15 năm: Chiếm đoạt tài sản từ 200 – dưới 500 triệu đồng; lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
Phạt tù từ 12 – 20 năm hoặc tù chung thân: Chiếm đoạt tài sản từ 500 triệu đồng trở lên.
Ngoài việc phạt tù, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền 10 – 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề, làm công việc nhất định từ 01 – 05 năm hoặc tịch thu một phần/toàn bộ tài sản.
2. Làm thế nào để xác định chữ ký trong di chúc có bị giả mạo?
Theo Điều 628 Bộ luật Dân sự năm 2015, di chúc hiện có các hình thức sau:
Di chúc bằng văn bản: Được lập có hoặc không có người làm chứng; hoặc được công chứng hoặc chứng thực.
Di chúc miệng: Được thực hiện khi người để lại di sản thừa kế không thể lập di chúc bằng văn bản do tính mạng đang bị đe dọa.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu về Dịch vụ sang tên sổ đỏ, sang tên nhà đất trọn gói, uy tín, chất lượng ngay tại Hà Nội
Việc giả mạo chữ ký trong di chúc chỉ xảy ra trong trường hợp người để lại di sản thừa kế lập di chúc bằng văn bản và có/không có người làm chứng, chứng thực/công chứng di chúc.
Có ba loại di chúc bằng văn bản như sau:
Di chúc không có người làm chứng: Người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc (Điều 633 Bộ luật Dân sự năm 2015).
Di chúc có người làm chứng: Có thể đánh máy hoặc nhờ người khác viết/đánh máy di chúc nhưng phải có ít nhất 02 người làm chứng và người lập di chúc phải ký/điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt người làm chứng. Đồng thời, người làm chứng phải xác nhận chữ ký, điểm chỉ và cũng phải ký vào văn bản.
Di chúc có công chứng hoặc chứng thực: Tổ chức hành nghề công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân cấp xã sẽ hướng dẫn người lập di chúc ký tên từng trang và ký, điểm chỉ vào trang cuối của bản di chúc.
Để xác định chữ ký trong di chúc là thật hay giả, người thừa kế theo di chúc hoặc người thuộc hàng thừa kế có thể yêu cầu cơ quan tiến hành tố tụng giám định chữ ký khi có tranh chấp về việc thừa kế. Hồ sơ yêu cầu giám định bao gồm văn bản yêu cầu giám định, bản di chúc cần giám định, và giấy tờ chứng minh tư cách của người yêu cầu. Thời gian giải quyết giám định có thể kéo dài đến tối đa 03 tháng và có thể mở rộng đến 04 tháng.
>>> Xem thêm: Những công ty dịch thuật dịch nhiều thứ tiếng uy tín, chuyên nghiệp hàng đầu Hà Nội
Trên đây là quy định giải đáp về cách xử lý giả chữ ký trong di chúc là gì? Ngoài ra, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về thủ tục công chứng, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
DANH MỤC CÔNG CHỨNG
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch