Có thể xin tòa khoanh nợ khi đang kiện đòi tiền không?
Trong thực tiễn giải quyết tranh chấp dân sự liên quan đến nghĩa vụ trả nợ, nhiều bị đơn không có khả năng thanh toán ngay và mong muốn được “khoanh nợ” trong thời gian chờ xử lý. Tuy nhiên, không ít người hiểu sai bản chất pháp lý của việc xin khoanh nợ, đặc biệt là trong quá trình tòa án đang thụ lý hoặc xét xử vụ kiện đòi tiền. Vậy liệu xin khoanh nợ có được tòa án chấp nhận không, và có những căn cứ pháp lý nào điều chỉnh nội dung này?
>>> Xem thêm: Những rủi ro pháp lý đằng sau mỗi chữ ký trong Hợp đồng vay tiền.
⚖️ Căn cứ pháp lý liên quan đến việc khoanh nợ
“Bộ luật Dân sự 2015” (quy định về nghĩa vụ tài sản và hoãn thực hiện nghĩa vụ – Điều 351, 352)
“Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015” (quy định về quyền yêu cầu của đương sự – Điều 70)
“Nghị quyết 03/2012/NQ-HĐTP” hướng dẫn áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp hợp đồng
“Luật Thi hành án dân sự 2008, sửa đổi bổ sung 2014”
Khoanh nợ là gì? Có phải là một hình thức xóa nợ?
Khoanh nợ là thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực tài chính – tín dụng, không phải một chế định độc lập trong Bộ luật Dân sự. Theo thông lệ:
“Khoanh nợ là việc tạm thời chưa tính lãi, chưa đưa vào diện nợ xấu và chưa thực hiện biện pháp cưỡng chế đối với khoản nợ.”
Tuy nhiên, đây chỉ là một biện pháp hành chính – tài chính, thường được áp dụng theo quyết định của ngân hàng, tổ chức tín dụng hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với một số khoản nợ nhất định (ví dụ nợ thuế, nợ vay hỗ trợ).
Tòa án không có thẩm quyền ra quyết định hành chính về khoanh nợ, mà chỉ có thể xem xét trong phán quyết về thời hạn, điều kiện trả nợ theo yêu cầu và chứng cứ của các bên.
Đang bị kiện đòi nợ – Có xin khoanh nợ tại tòa được không?
Tòa không ra quyết định khoanh nợ – nhưng có thể điều chỉnh nghĩa vụ trả nợ
Tại tòa, bị đơn có quyền yêu cầu hoãn, giãn, chia kỳ hoặc tạm dừng nghĩa vụ thanh toán căn cứ theo Điều 351 và 352 “Bộ luật Dân sự 2015”:
“Trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thể thực hiện được nghĩa vụ do sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp luật có quy định khác.”
“Khi có lý do chính đáng, bên có nghĩa vụ có thể yêu cầu hoãn thực hiện hoặc được chia kỳ để thực hiện nghĩa vụ.”
Để được tòa chấp thuận điều chỉnh nghĩa vụ trả nợ, bị đơn cần cung cấp các chứng cứ như:
Bản sao hồ sơ tài chính, chứng minh không đủ khả năng thanh toán ngay tại thời điểm xét xử
Giấy xác nhận thu nhập thấp, bệnh tật, hoặc sự kiện bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh…)
Đề xuất cụ thể về phương án trả nợ từng phần, giãn thời gian hoặc trả dần
Tòa án có thể ghi nhận yêu cầu này trong bản án hoặc quyết định thi hành án, dưới dạng:
“Buộc bị đơn thanh toán số tiền … trong thời hạn … tháng kể từ ngày bản án có hiệu lực.”
Vậy muốn xin khoanh nợ thật sự – Phải làm gì?
Trường hợp cần khoanh nợ đúng nghĩa, bị đơn nên:
Liên hệ trực tiếp với bên cho vay (cá nhân hoặc tổ chức tín dụng) để đạt được thỏa thuận bằng văn bản về việc hoãn trả nợ
Nếu khoản vay là nợ chính phủ, ngân hàng, doanh nghiệp nhà nước – có thể gửi đơn xin khoanh nợ lên cơ quan có thẩm quyền theo quy định từng lĩnh vực (ví dụ Bộ Tài chính, NHNN)
Không nên kỳ vọng tòa án là nơi giải quyết việc “khoanh nợ”, mà chỉ có thể hỗ trợ theo hướng điều chỉnh nghĩa vụ thi hành dân sự
Ví dụ minh họa
Ông N bị bà Q kiện đòi 400 triệu đồng vay cá nhân, đã đến hạn 6 tháng. Trong quá trình xét xử, ông N trình bày mới trải qua phẫu thuật và chưa có thu nhập. Ông đề nghị được chia ra 8 lần trả trong vòng 1 năm. Tòa án chấp thuận đề xuất vì có chứng từ bệnh viện, đơn xác nhận không có thu nhập và cam kết trả nợ cụ thể. Tòa không gọi đó là “khoanh nợ” nhưng điều chỉnh nghĩa vụ trả nợ thành nhiều đợt.
Kết luận
Tóm lại, “xin khoanh nợ” không phải là thủ tục chính thức tại tòa án trong quá trình kiện tụng dân sự. Tuy nhiên, người bị kiện vẫn có thể yêu cầu tòa xem xét hoãn hoặc chia kỳ trả nợ nếu có lý do hợp lý và chứng cứ đầy đủ. Để tránh hiểu nhầm và đảm bảo quyền lợi hợp pháp, các bên nên:
Soạn thảo hợp đồng vay có điều khoản rõ ràng về phương thức trả nợ
Đề nghị tòa điều chỉnh nghĩa vụ trả nợ thay vì yêu cầu “khoanh nợ”
Ưu tiên thỏa thuận dân sự thay vì trông chờ quyết định hành chính từ tòa
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
