người thừa kế chết trước lập di chúc

Trong thực tế, có không ít trường hợp người thừa kế trước lập di chúc qua đời trước người lập di chúc. Tình huống này gây ra nhiều tranh cãi pháp lý: di chúc còn hiệu lực không? Ai sẽ được hưởng phần di sản đó? Có thể thay người thừa kế khác không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ căn cứ pháp lý, quy trình xử lý và cách giải quyết phù hợp theo luật hiện hành.

>>> Xem thêm: Để lại di sản không đúng cách, con cháu có thể thành người xa lạ – hãy lập di chúc trước khi quá muộn.

📚 Căn cứ pháp lý liên quan

Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 643: Di chúc hợp pháp
- Điều 644: Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc
- Điều 645: Di chúc có nhiều bản
- Điều 650: Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
Luật Công chứng 2014: Điều 56 – Công chứng di chúc

❓ Người thừa kế chết trước lập di chúc – Di chúc có còn hiệu lực?

🛑 Di chúc mất hiệu lực với phần chỉ định người đã chết

Theo Điểm a, Khoản 1, Điều 643 BLDS 2015, di chúc không có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần nếu:

“Người được chỉ định thừa kế trong di chúc chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc mà không có người thừa kế thay thế.”

📌 Do đó, nếu người thừa kế chết trước lập di chúc, phần di sản đó sẽ không chia theo di chúc, mà chuyển sang chia theo pháp luật nếu không có quy định khác trong di chúc.

>>> Xem thêm: Mua bán đất nhưng chưa sang tên, nên xử lý tại văn phòng công chứng thế nào?

🧍‍♂️ Có thể chỉ định người thừa kế thay thế trong di chúc

✅ Trong trường hợp này, người lập di chúc có thể chỉ định trước người thừa kế thay thế trong văn bản di chúc để tránh bị vô hiệu phần di sản.

Ví dụ ghi trong di chúc:

“Tôi để lại căn nhà cho con trai tôi là A. Nếu A mất trước tôi, phần di sản đó sẽ để lại cho cháu nội tôi là B.”

✅ Khi đó, nếu người con trai mất trước, phần tài sản vẫn được chuyển hợp pháp cho cháu nội (người được chỉ định thay thế).

🔁 Giải pháp xử lý khi người thừa kế chết trước lập di chúc

1️⃣ Xác định có người thừa kế thay thế hay không?

🔍 Nếu trong di chúc không nêu người thừa kế thay thế, và người được chỉ định đã chết trước hoặc cùng lúc người lập di chúc, thì:

Phần di sản này không chia theo di chúc
Chuyển sang chia theo pháp luật (các hàng thừa kế theo Điều 651 BLDS)

Xem thêm: Giải thích tại sao người được ủy quyền không ký tên

2️⃣ Áp dụng thừa kế thế vị (nếu có điều kiện)

⚠️ Theo Khoản 1, Điều 652 BLDS 2015:

“Con của người thừa kế đã chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản được thế vị vào phần của cha, mẹ mình.”

📌 Điều kiện:

Người thừa kế chết phải là con của người lập di chúc
Người được thế vị phải là con ruột của người thừa kế đã chết

💡 Ví dụ minh họa:

Ông A lập di chúc để lại tài sản cho con trai là B. Tuy nhiên, B mất trước ông A. Khi ông A mất, cháu nội (con của B) là C sẽ được hưởng phần di sản theo thế vị.

>>> Xem thêm: Phí công chứng cho hợp đồng bất động sản: Lý do tại sao có sự chênh lệch giữa các văn phòng công chứng

3️⃣ Phân chia phần di sản đó theo pháp luật

Nếu không có người thừa kế thay thế và không đáp ứng điều kiện thế vị, phần di sản sẽ được chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất như:

Vợ/chồng
Cha mẹ
Con ruột

Căn cứ: Điều 651 BLDS 2015

🧾 Ví dụ thực tế – Người thừa kế chết trước lập di chúc

👨‍⚖️ Cụ ông D lập di chúc năm 2020 để lại toàn bộ đất đai cho con gái là bà E. Tuy nhiên, đến năm 2022, bà E mất. Năm 2024, cụ ông D mới qua đời. Trong di chúc không ghi người thừa kế thay thế.

👉 Kết quả: Phần di sản được ghi cho bà E không còn hiệu lực → Phải chia phần này theo pháp luật cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất.

✅ Lưu ý quan trọng để tránh tranh chấp di sản

🔒 Để bảo vệ quyền lợi người lập di chúc và tránh rủi ro về pháp lý, cần lưu ý:

✔️ Luôn chỉ định người thừa kế thay thế trong di chúc
✔️ Cập nhật lại di chúc nếu người thừa kế chính mất
✔️ Lập di chúc có công chứng để đảm bảo tính pháp lý cao
✔️ Kiểm tra điều kiện thế vị nếu người thừa kế chết

Kết luận

Trường hợp người thừa kế chết trước lập di chúc là một tình huống dễ gặp nhưng lại rất dễ gây tranh chấp nếu không được dự liệu rõ ràng. Vì vậy, người lập di chúc cần lường trước rủi ro, chỉ định người thay thế và cập nhật di chúc khi cần thiết.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Hướng dẫn lăn tay điểm chỉ trong văn bản công chứng

Các bài viết liên quan:

>>> Hợp đồng chia tách nhà đất: Cách xử lý khi có tranh chấp

>>> Cần lưu ý gì khi ký kết hợp đồng thế chấp nhà đất?

>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

>>> Con nuôi có quyền thừa kế không? – Phân tích pháp lý

>>> Hợp đồng tặng cho có giá trị chuyển quyền sở hữu không?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.