Chuyển đổi tài sản thế chấp sang tài sản khác – Cần làm gì với công chứng?
Trong quá trình vay vốn, không ít trường hợp người vay muốn chuyển đổi tài sản thế chấp – tức thay thế tài sản đã thế chấp bằng một tài sản khác có giá trị tương đương hoặc lớn hơn. Tuy nhiên, việc thay đổi tài sản thế chấp không đơn giản chỉ là thỏa thuận với ngân hàng mà còn phải tuân theo quy định pháp luật, đặc biệt liên quan đến công chứng hợp đồng thế chấp sửa đổi. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn cụ thể thủ tục thay đổi tài sản thế chấp, các bước công chứng cần thực hiện và những lưu ý pháp lý quan trọng.
Việc thay thế, điều chỉnh tài sản bảo đảm đã được quy định tại các văn bản pháp luật sau:
“Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015”: “Thế chấp tài sản là việc một bên (bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự đối với bên kia (bên nhận thế chấp) mà không chuyển giao tài sản đó cho bên nhận thế chấp.”
“Điều 21 Luật Công chứng 2024”: “Việc sửa đổi, bổ sung, thay thế hợp đồng đã công chứng phải được thực hiện bằng một văn bản công chứng mới, có sự đồng ý của tất cả các bên liên quan.”
“Điều 4 và Điều 5 Nghị định 21/2021/NĐ-CP” về đăng ký biện pháp bảo đảm, có quy định cụ thể về việc thay đổi nội dung thế chấp và đăng ký lại thông tin tài sản bảo đảm.
🏦 Khi nào được thay đổi tài sản thế chấp?
Việc thay đổi tài sản thế chấp được thực hiện khi:
Tài sản ban đầu không còn phù hợp (bị hư hỏng, giảm giá trị);
Người vay muốn thay bằng tài sản có giá trị cao hơn để tăng hạn mức vay;
Bên nhận thế chấp (thường là ngân hàng) đồng ý với việc thay đổi.
Quan trọng: Sự thay đổi chỉ có giá trị pháp lý khi được công chứng và đăng ký lại tại cơ quan đăng ký biện pháp bảo đảm (Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Cục đăng ký giao dịch bảo đảm Bộ Tư pháp).
🖋️ Thủ tục công chứng khi thay đổi tài sản thế chấp
1. Chuẩn bị hồ sơ công chứng thay đổi tài sản thế chấp
📂 Hồ sơ cần có:
Bản chính hợp đồng thế chấp đã công chứng trước đó;
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản mới (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký xe…);
Văn bản thỏa thuận thay đổi tài sản thế chấp giữa các bên;
CMND/CCCD, hộ khẩu của các bên tham gia;
Giấy tờ của tổ chức tín dụng nếu bên nhận thế chấp là ngân hàng.
Hợp đồng sửa đổi cần thể hiện rõ nội dung thay đổi (tài sản mới thay thế cho tài sản cũ), thông tin về tài sản mới và thời điểm hiệu lực.
📌 Ví dụ thực tế: “Anh Q. đã thế chấp mảnh đất tại huyện Củ Chi để vay vốn. Sau khi được thừa kế một căn nhà ở quận Gò Vấp, anh Q. muốn thay thế tài sản thế chấp là căn nhà này. Ngân hàng đồng ý và hai bên lập văn bản sửa đổi hợp đồng thế chấp, sau đó công chứng tại Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Hồ sơ được đăng ký lại tại Văn phòng đăng ký đất đai sau đó 3 ngày.”
>>> Xem thêm: Câu chuyện thật: Văn phòng công chứng phát hiện sổ đỏ có vấn đề – cứu cả đôi bên
3. Công chứng hợp đồng thay đổi tại tổ chức hành nghề công chứng
💼 Lưu ý:
Tất cả bên ký kết hợp đồng sửa đổi phải có mặt khi công chứng;
Công chứng viên sẽ kiểm tra tính pháp lý của tài sản mới, điều kiện thế chấp;
Nếu tài sản mới là nhà đất, cần cung cấp đầy đủ giấy tờ liên quan đến nguồn gốc, hiện trạng pháp lý.
4. Đăng ký lại giao dịch bảo đảm
Việc thay đổi tài sản thế chấp phải được cập nhật tại cơ quan đăng ký. Cụ thể:
Đối với đất đai: đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai;
Đối với tài sản khác (xe, máy móc…): đăng ký tại Cục đăng ký giao dịch bảo đảm – Bộ Tư pháp.
🔎 Những lưu ý quan trọng khi thay đổi tài sản thế chấp
Không phải tài sản nào cũng đủ điều kiện thế chấp (ví dụ: đất đang tranh chấp, không có giấy chứng nhận sẽ bị từ chối);
Nếu tài sản thay thế có đồng sở hữu, phải có sự đồng ý của tất cả các đồng sở hữu;
Việc thay đổi tài sản thế chấp không làm thay đổi nghĩa vụ trả nợ, chỉ là thay đổi bảo đảm cho nghĩa vụ đó.
>>> Xem thêm: Phí công chứng cho giấy tờ đất đai: Làm thế nào để tránh những khoản phí không cần thiết?
Kết luận
Thay đổi tài sản thế chấp là thủ tục có tính pháp lý cao, bắt buộc phải thực hiện công chứng và đăng ký lại để đảm bảo hiệu lực và được pháp luật công nhận. Để tránh sai sót, người thực hiện cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, hiểu rõ quy trình và lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng uy tín. Nếu còn băn khoăn về các thủ tục, đừng ngần ngại tìm đến sự hỗ trợ từ luật sư chuyên về giao dịch đảm bảo hoặc công chứng viên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại0966.22.7979hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
