Những hiểu lầm phổ biến về công chứng ngoài trụ sở hiện nay
Trong thực tiễn áp dụng pháp luật công chứng, hiểu lầm về công chứng ngoài trụ sở vẫn tồn tại khá phổ biến, không chỉ đối với người dân mà cả với một bộ phận tổ chức, doanh nghiệp. Nhiều người cho rằng công chứng ngoài trụ sở là dịch vụ tiện ích có thể yêu cầu bất cứ lúc nào, hoặc mặc nhiên có giá trị pháp lý thấp hơn so với công chứng tại văn phòng. Những nhận thức chưa chính xác này dễ dẫn đến rủi ro pháp lý trong quá trình giao kết và thực hiện hợp đồng. Việc làm rõ các hiểu lầm phổ biến sẽ giúp người yêu cầu công chứng tiếp cận đúng bản chất và giới hạn pháp lý của hình thức công chứng này.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng ngoài giờ hành chính – Giải pháp cho dân văn phòng không có thời gian làm thủ tục
Hiểu lầm thứ nhất: Công chứng ngoài trụ sở là dịch vụ có thể yêu cầu tùy ý
Một trong những hiểu lầm về công chứng ngoài trụ sở phổ biến nhất là cho rằng đây là dịch vụ linh hoạt, có thể thực hiện theo nhu cầu chủ quan của người yêu cầu công chứng.
Trên thực tế, Luật Công chứng quy định rất rõ về nguyên tắc địa điểm công chứng. Điều 44 Luật Công chứng 2014 nêu: “Việc công chứng phải được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trừ trường hợp người yêu cầu công chứng không thể đến trụ sở vì lý do chính đáng”.
Như vậy, công chứng ngoài trụ sở không phải là quyền đương nhiên, mà là ngoại lệ được áp dụng trong những trường hợp cụ thể, có căn cứ pháp lý rõ ràng.
Hiểu lầm thứ hai: Chỉ cần bận việc là đủ điều kiện công chứng ngoài trụ sở
Nhiều người đồng nhất “bận công việc”, “không sắp xếp được thời gian” với “lý do chính đáng” để yêu cầu công chứng ngoài trụ sở. Đây là cách hiểu không đúng với tinh thần của Luật Công chứng.
“Lý do chính đáng” trong pháp luật công chứng thường gắn với các trở ngại khách quan như tình trạng sức khỏe, hạn chế về tự do thân thể, hoặc những điều kiện đặc thù khiến việc đến trụ sở công chứng là không thể thực hiện, chứ không đơn thuần vì sự thuận tiện cá nhân.
Việc hiểu sai khái niệm này dễ dẫn đến việc yêu cầu công chứng ngoài trụ sở không được chấp thuận, hoặc tiềm ẩn rủi ro nếu vẫn cố tình thực hiện.
>>> Xem thêm: Những điều cần biết khi lựa chọndịch vụ sổ đỏ tại Hà Nội
Hiểu lầm thứ ba: Công chứng ngoài trụ sở có giá trị pháp lý thấp hơn
Không ít người cho rằng văn bản được công chứng ngoài trụ sở chỉ có giá trị “tham khảo” hoặc dễ bị Tòa án bác bỏ khi có tranh chấp. Đây là một hiểu lầm về công chứng ngoài trụ sở khá nghiêm trọng.
Điều 5 Luật Công chứng 2014 khẳng định: “Văn bản công chứng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng viên ký và đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng; có giá trị chứng cứ; những tình tiết, sự kiện trong văn bản công chứng không phải chứng minh, trừ trường hợp bị Tòa án tuyên bố là vô hiệu”.
Quy định này không phân biệt giá trị pháp lý của văn bản công chứng theo địa điểm thực hiện. Do đó, nếu công chứng ngoài trụ sở được thực hiện đúng quy định, văn bản vẫn có đầy đủ giá trị pháp lý như công chứng tại trụ sở.
Hiểu lầm thứ tư: Mọi giao dịch đều có thể công chứng ngoài trụ sở
Một số người cho rằng bất kỳ hợp đồng, giao dịch nào cũng có thể yêu cầu công chứng ngoài trụ sở nếu các bên thống nhất. Trên thực tế, không phải mọi giao dịch đều phù hợp để thực hiện theo hình thức này.
Công chứng ngoài trụ sở thường chỉ được cân nhắc trong những trường hợp giao dịch có tính chất đặc thù, cần kiểm tra thực tế tài sản, hoặc người yêu cầu không thể đến trụ sở công chứng vì lý do khách quan. Với các giao dịch thông thường, hồ sơ đơn giản, việc yêu cầu công chứng ngoài trụ sở thường không được chấp nhận.
Hiểu lầm thứ năm: Công chứng viên bắt buộc phải nhận hồ sơ công chứng ngoài trụ sở
Một hiểu lầm về công chứng ngoài trụ sở khác là cho rằng chỉ cần người yêu cầu đáp ứng điều kiện thì công chứng viên buộc phải thực hiện.
Luật Công chứng quy định: “Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu yêu cầu công chứng vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội”. Việc quyết định thực hiện công chứng ngoài trụ sở hay không thuộc thẩm quyền và trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên, dựa trên việc đánh giá rủi ro pháp lý và điều kiện thực tế.
Hiểu lầm thứ sáu: Công chứng ngoài trụ sở không cần tuân thủ quy trình chặt chẽ
Một số người cho rằng công chứng ngoài trụ sở mang tính “linh động” nên quy trình có thể đơn giản hơn so với công chứng tại trụ sở. Đây là cách hiểu sai lầm và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Thực tế, công chứng ngoài trụ sở đòi hỏi công chứng viên phải tuân thủ quy trình nghiêm ngặt hơn, đặc biệt trong việc xác minh nhân thân, năng lực hành vi dân sự và ý chí tự nguyện của các bên.
Hệ quả pháp lý từ những hiểu lầm về công chứng ngoài trụ sở
Những hiểu lầm nêu trên có thể dẫn đến việc giao dịch bị trì hoãn, văn bản công chứng bị xem xét lại giá trị pháp lý, hoặc thậm chí bị tuyên vô hiệu khi phát sinh tranh chấp. Đối với công chứng viên, việc chiều theo yêu cầu không có căn cứ cũng có thể dẫn đến trách nhiệm pháp lý nghiêm trọng.
Kết luận
Có thể thấy, hiểu lầm về công chứng ngoài trụ sở xuất phát chủ yếu từ việc chưa nắm vững bản chất pháp lý của hình thức công chứng này. Công chứng ngoài trụ sở là cơ chế ngoại lệ, được pháp luật cho phép trong những điều kiện nhất định và không làm suy giảm giá trị pháp lý của văn bản nếu được thực hiện đúng quy định. Việc nhận thức đúng sẽ giúp người dân, doanh nghiệp và cả người hành nghề công chứng hạn chế rủi ro, bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch dân sự.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
