Vi bằng và hợp đồng viết tay – Phối hợp thế nào để tránh rủi ro?
Trong thực tế giao dịch dân sự, đặc biệt là mua bán, vay mượn, thuê mướn tài sản, nhiều người vẫn lựa chọn hợp đồng viết tay vì nhanh chóng, chi phí thấp. Tuy nhiên, để tăng tính pháp lý, nhiều trường hợp các bên còn nhờ Thừa phát lại lập vi bằng ghi nhận sự kiện. Vậy “hợp đồng viết tay vi bằng” có giá trị pháp lý thế nào, phối hợp ra sao để tránh rủi ro? Hãy cùng phân tích chi tiết dưới đây.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứngcó thể hỗ trợ lập hợp đồng kinh doanh như thế nào?
📖 Căn cứ pháp lý liên quan đến hợp đồng viết tay và vi bằng
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 119: Giao dịch dân sự có thể được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
Điều 117: Giao dịch chỉ có hiệu lực khi có đủ điều kiện về chủ thể, nội dung, hình thức theo quy định.
Luật Công chứng 2014, Điều 5: Xác định những giao dịch bắt buộc phải công chứng, chứng thực (ví dụ: mua bán nhà đất).
Nghị định 08/2020/NĐ-CP về Thừa phát lại:
Điều 36: Vi bằng ghi nhận sự kiện, hành vi có thật.
Điều 37: Vi bằng có giá trị chứng cứ, nhưng không thay thế công chứng, chứng thực, hợp đồng.
>>> Xem thêm: Uy tín từdịch vụ làm sổ hồnggiúp đảm bảo giá trị pháp lý cho căn hộ chung cư
📌 Hợp đồng viết tay và vi bằng – Phân biệt rõ để tránh nhầm lẫn
✍️ Hợp đồng viết tay
Là văn bản do các bên tự thỏa thuận, ghi nhận quyền và nghĩa vụ.
Có giá trị pháp lý nếu không vi phạm quy định pháp luật, trừ trường hợp bắt buộc phải công chứng/chứng thực.
📑 Vi bằng
Do Thừa phát lại lập, ghi nhận hành vi, sự kiện thực tế.
Có giá trị chứng cứ trước Tòa, nhưng không làm phát sinh hay chuyển quyền sở hữu.
👉 Như vậy, hợp đồng viết tay vi bằng nghĩa là: Các bên ký kết bằng giấy viết tay, đồng thời lập vi bằng để ghi nhận việc ký kết hoặc giao nhận tiền/tài sản.
⚖️ Phối hợp hợp đồng viết tay và vi bằng thế nào để tránh rủi ro?
🔹 1. Xác định loại giao dịch
Nếu là mua bán nhà đất, xe ô tô, tàu thuyền, pháp luật bắt buộc phải công chứng/chứng thực. 👉 Hợp đồng viết tay + vi bằng không đủ hiệu lực, vẫn có nguy cơ bị vô hiệu.
Nếu là giao dịch nhỏ lẻ (vay tiền, cho thuê nhà dưới 6 tháng, bán tài sản không bắt buộc công chứng) thì hợp đồng viết tay vẫn có giá trị và vi bằng giúp củng cố chứng cứ.
Ghi nhận việc giao tiền, giao tài sản giữa các bên.
Ghi nhận việc ký kết hợp đồng viết tay để làm bằng chứng nếu xảy ra tranh chấp.
🔹 3. Kết hợp thêm chứng cứ khác
Ngoài hợp đồng viết tay và vi bằng, nên có:
Biên nhận, giấy tờ chuyển khoản.
Hình ảnh, video ghi nhận quá trình giao dịch.
Nhân chứng xác nhận.
>>> Xem thêm: Vai trò của công chứng vi bằng trong bảo vệ quyền lợi người dân
📝 Ví dụ minh họa thực tế
Trường hợp 1 (hợp pháp): Anh A vay anh B 200 triệu đồng, hai bên lập hợp đồng viết tay. Để tăng tính chắc chắn, họ mời Thừa phát lại lập vi bằng ghi nhận việc ký hợp đồng và giao tiền. Sau này, nếu B không trả nợ, vi bằng là chứng cứ quan trọng chứng minh giao dịch.
Trường hợp 2 (rủi ro): Ông C mua mảnh đất của ông D bằng hợp đồng viết tay, có lập vi bằng ghi nhận giao tiền. Tuy nhiên, vì mua bán đất bắt buộc phải công chứng, nên Tòa án tuyên giao dịch vô hiệu. Vi bằng chỉ có giá trị chứng minh việc giao tiền, ông C vẫn đối mặt nguy cơ mất đất và khó đòi lại tiền.
📊 So sánh hợp đồng viết tay, công chứng, vi bằng
Hình thức
Giá trị pháp lý
Khi nào nên dùng
Hợp đồng viết tay
Có giá trị nếu pháp luật không bắt buộc công chứng
Giao dịch dân sự đơn giản, ít rủi ro
Công chứng
Bắt buộc với nhiều loại hợp đồng (nhà đất, xe…)
Khi chuyển nhượng, thế chấp, mua bán tài sản lớn
Vi bằng
Chứng cứ ghi nhận sự kiện, hành vi có thật
Ghi nhận việc ký hợp đồng, giao nhận tiền, phòng ngừa tranh chấp
>>> Xem thêm: So sánh phí công chứngnhà đất và hợp đồng vay tiền: Loại nào cao hơn?
✅ Lời khuyên để tránh rủi ro
🔹 Chỉ sử dụng hợp đồng viết tay vi bằng với giao dịch không bắt buộc công chứng.
🔹 Với tài sản có giá trị lớn (nhà đất, xe ô tô), bắt buộc công chứng hợp đồng, vi bằng chỉ nên dùng để hỗ trợ chứng cứ.
🔹 Khi ký hợp đồng viết tay, nên ghi rõ các điều khoản: số tiền, thời hạn, trách nhiệm vi phạm.
🔹 Nên lưu giữ đầy đủ chứng từ, giấy tờ liên quan để tăng tính pháp lý.
Hợp đồng viết tay vi bằng là cách kết hợp giữa văn bản thỏa thuận và chứng cứ pháp lý để bảo vệ quyền lợi các bên.
Tuy nhiên, cần phân biệt rõ: vi bằng không thay thế công chứng.
Để an toàn pháp lý, người dân nên kết hợp hợp đồng viết tay + công chứng (nếu cần) + vi bằng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
