Trong hoạt động công chứng, việc bảo đảm an toàn pháp lý cho giao dịch là yêu cầu cốt lõi. Trên thực tế, không ít trường hợp người yêu cầu công chứng đề nghị lập hợp đồng trong khi tài sản hoặc quyền liên quan đang có khiếu nại và đã được cơ quan có thẩm quyền thụ lý giải quyết. Khi đó, việc tiếp tục công chứng tiềm ẩn nhiều rủi ro tranh chấp và nguy cơ làm phát sinh giao dịch trái pháp luật. Vì vậy, từ chối công chứng khiếu nại không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ pháp lý của công chứng viên nhằm bảo vệ trật tự pháp luật và quyền lợi của các chủ thể liên quan.
>>> Xem thêm: Top 10 văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ pháp lý uy tín cho khách hàng
1. Khiếu nại đang được thụ lý là gì?
1.1. Khái niệm khiếu nại đang được thụ lý
Khiếu nại đang được thụ lý là trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã tiếp nhận và ra thông báo thụ lý đối với đơn khiếu nại hợp lệ theo quy định của pháp luật. Kể từ thời điểm thụ lý, vụ việc được đặt trong quá trình xem xét, xác minh và giải quyết chính thức.
1.2. Phạm vi khiếu nại liên quan đến công chứng
Các khiếu nại thường gặp liên quan đến hoạt động công chứng gồm:
Khiếu nại về quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản;
Khiếu nại về ranh giới, diện tích, nguồn gốc tài sản;
Khiếu nại về tư cách chủ thể, quyền định đoạt;
Khiếu nại phát sinh trong quá trình giải quyết tranh chấp hành chính, đất đai, thừa kế.
Khi các khiếu nại này đã được thụ lý, tình trạng pháp lý của tài sản hoặc quyền liên quan chưa được xác định rõ ràng.
2. Nghĩa vụ của công chứng viên khi có khiếu nại đang được thụ lý có được từ chối công chứng khiếu nại không?
2.1. Nghĩa vụ thẩm tra và phòng ngừa rủi ro pháp lý
Theo Luật Công chứng 2014, công chứng viên có trách nhiệm:
Kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ;
Đánh giá điều kiện tham gia giao dịch của chủ thể và đối tượng;
Từ chối công chứng nếu có căn cứ cho thấy giao dịch không bảo đảm tính hợp pháp, an toàn.
Khi có thông tin chính thức về việc khiếu nại đang được thụ lý, công chứng viên phải thận trọng và không tiếp tục công chứng.
2.2. Từ chối công chứng khiếu nại là nghĩa vụ bắt buộc
Theo Điều 44 Luật Công chứng 2014, công chứng viên phải từ chối công chứng nếu:
Hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật;
Đối tượng giao dịch đang có tranh chấp hoặc chưa rõ tình trạng pháp lý.
Khiếu nại đã được thụ lý là dấu hiệu pháp lý rõ ràng cho thấy nguy cơ tranh chấp hiện hữu, do đó việc từ chối công chứng khiếu nại là phù hợp quy định pháp luật.
3. Căn cứ pháp lý của việc từ chối công chứng khiếu nại
3.1. Căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có hiệu lực khi:
Chủ thể có quyền định đoạt hợp pháp;
Đối tượng giao dịch không bị tranh chấp hoặc hạn chế trái pháp luật.
Khi tài sản hoặc quyền liên quan đang bị khiếu nại và chưa có kết luận giải quyết, điều kiện có hiệu lực của giao dịch chưa được bảo đảm.
3.2. Căn cứ theo Luật Công chứng 2014
Luật Công chứng quy định công chứng viên không được công chứng hợp đồng khi:
Có căn cứ cho rằng giao dịch có khả năng phát sinh tranh chấp;
Việc công chứng có thể xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.
Do đó, từ chối công chứng khiếu nại là quyết định đúng thẩm quyền, đúng pháp luật.
4. Ý nghĩa của việc từ chối công chứng khiếu nại
4.1. Bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan
Việc từ chối công chứng giúp:
Ngăn chặn giao dịch có nguy cơ vô hiệu;
Tránh thiệt hại cho bên nhận chuyển nhượng;
Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người đang khiếu nại.
4.2. Bảo đảm trật tự quản lý nhà nước
Từ chối công chứng khi có khiếu nại đang được thụ lý còn:
Tôn trọng thẩm quyền giải quyết của cơ quan nhà nước;
Ngăn chặn hành vi tẩu tán, hợp thức hóa tài sản đang bị xem xét;
Góp phần nâng cao uy tín và tính chuẩn mực của hoạt động công chứng.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục pháp lý nhanh chóng
5. Hậu quả pháp lý nếu vẫn từ chối công chứng khiếu nại nhưng vẫn được thụ lý
Trường hợp công chứng viên vẫn tiến hành công chứng:
Hợp đồng có nguy cơ bị Tòa án tuyên vô hiệu;
Văn bản công chứng có thể bị yêu cầu hủy;
Công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý, bồi thường thiệt hại nếu gây hậu quả.
>>> Xem thêm: Hợp đồng thuê nhà có cần công chứng không? Nếu có thì công chứng ở đâu?
Kết luận
Từ chối công chứng khiếu nại khi vụ việc đang được cơ quan có thẩm quyền thụ lý là yêu cầu pháp lý cần thiết nhằm bảo đảm an toàn cho giao dịch dân sự và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể liên quan. Công chứng viên không chỉ xác nhận hình thức giao dịch mà còn đóng vai trò phòng ngừa tranh chấp, bảo đảm trật tự pháp luật. Việc nhận thức đúng và áp dụng nghiêm túc nguyên tắc này có ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn công chứng hiện nay.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
